Kocham dzięcioły?

Rosną u mnie na działce jeżyny bezkolcowe odmiany Orkan i takie no name. Ich pędy potrafią dorastać do 2,5 m i rozkładają się na boki. Trudno je ujarzmić, kiedy owocują, a kiedy zaschną, stają się siedliskiem maleńkich błonkówek. Lista owadów, które drążą gniazda w miękkim miąższu, np. malin i jeżyn, jest długa, można się z nią zapoznać na bardzo ciekawej stronie Dzicy zapylacze. Jeszcze nie wiem, co u mnie zamieszkało, ale spróbuję się dowiedzieć.
Reszta postu będzie, niestety, poświęcona małym katastrofom i ich konsekwencjom. Rzecz w tym, że prześladują mnie dzięcioły. Powiedzmy że parka zielonych, chociaż czarno-czerwonego też widziałam. Nie udało mi się ich uwiecznić na zdjęciu, ale widziałam ptaki, a ślady ich działalności są aż nadto widoczne. Otóż parę lat temu z wielką satysfakcją zebrałam pierwszy spory plon orzechów laskowych - pysznego Olbrzyma z Halle i Nottinghamskiego. W następnym i kolejnych latach nie miałam już żadnych zbiorów. Za to pod starą jabłonią każdej jesieni rosła kupka rozłupanych skorupek, a we mnie rosło rozczarowanie i złość. Nie pomogły odstraszacze - plastikowe kruki i jastrząb, dzięcioły mają się dobrze.  A w tym roku na poważnie zaatakowały pszczoły w rurkach.

Ponieważ w literaturze nader często pojawia się przestroga, aby zasiedlonych rurek nie poddawać wstrząsom, gdyż larwy mogą odpaść od pyłku i zamrzeć, zostawiłam rurki na miejscu. Nie pomogła ani siatka, ani wsuwanie rurek głębiej do domku. Dzięcioł siał spustoszenie.

Na zdjęciu poniżej larwa Osmia bicornis, która została znaleziona gdzieś w połowie czerwca na półce Taboretu, naga pośród szczątków trzciny. Miała wtedy 3 mm. Obok niej znalazłam jeszcze dwie, nieco mniejsze. Nie nażarł się - pomyślałam z satysfakcją o dzięciole. A potem pozbierałam larwy i pozostałości zapasów (pyłek sklejony nektarem nie rozpada się), włożyłam do pojemniczka i, tradycyjnie już, zapomniałam o nim.

20 czerwca w pojemniku znajdowała się jedna duża żywa larwa i dwie zamarłe. Czyżbym obaliła mit? Niezupełnie - nie wszystkie przeżyły, ale jedna jak najbardziej, przynajmniej do tego momentu. Później już nie było tak dobrze - larwa nie wysnuła oprzędu i skończyła jak dwie poprzednie. Podejrzewam, że do utworzenia kokonu potrzebne są konkretne warunki fizyczne - ścianki komory bardzo blisko ciała larwy. Niestety, przegapiłam sprawę i na czas nie umieściłam larwy w odpowiednim miejscu.  O procesie powstawania kokonu pisałam w poście Przędą sobie, przędą...
Za sprawą dzięcioła trafiły mi również w ręce larwy nożycówki (pisałam o niej tutaj) i te obserwuję już uważniej.

Pięć larw nożycówki pospolitej w różnym stadium rozwoju. Są maleńkie od 1,5 do 3 mm

Spośród tej piątki przeżyły 3 larwy i najciekawsza obserwacja dotyczy tego, że larwy oderwane od swoich porcji pokarmu aktywnie poszukiwały pożywienia! Problem z wytworzeniem oprzędu przez larwę jest taki sam, jak w przypadku murarki, tyle że znacznie delikatniejszy - nożycówki tworzą bardzo delikatny kokon i dlatego nie da się ich wyłuskiwać z rurek.

Kolejne dni przynosiły kolejne zniszczenia i w końcu zdesperowana, ale i podniesiona na duchu doświadczeniem z larwą murarki, której odpadnięcie od porcji jedzenia nie zabiło, po kolejnym ataku dzięcioła ewakuowałam murarkowe rurki w bezpieczne miejsce. Zimą zobaczymy, czy i jak ta operacja zaszkodziła pszczołom. (Prawdę mówiąc, sądzę, że wszystko będzie w porządku.)
Pozbierałam ostatnie rozrzucone rurki i z ciekawości zajrzałam do tych bardziej uszkodzonych. Larw murarki już nie znalazłam, gdyż zostały z pewnością zjedzone - tym razem musiały być duże i pyszne.

Rozłupana rurka rdestowca. Widać ślady przegród i pyłku.

Ale i tak było ciekawie, bo znalazłam coś innego. Przegrody z gliny, zupełnie jak u znajomych pszczół, ale w środku...

Dwie komórki z 5 i 6 stonkami (larwami chrząszcza) oraz...

Dwie komórki z 9 stonkami. Ktoś tutaj przygotował zapas pożywienia dla rozwijającej się larwy.  Może coś urośnie, bo jedna larwa jest jak najbardziej żywa. Zobaczymy :-) 

Edit: zgodnie z sugestią Jacka Wendzonki poszukałam i znalazłam na pobliskich topolach stonkę, której larwy zgromadził Symmorfus murarius. 

Rynnica topolowa  (Chrysomela populi)

A to najprawdopodobniej jaja rynnicy topolowej.