niedziela, 3 marca 2019

Skórnikowaty na raty

Imię robocze - Kudłacze. Prawdopodobne imię naukowe - larwy chrząszcza Megatoma undata z rodziny skórników (skórnikowatych). Prawda, że śliczne?
Znalazłam te larwy oraz pozostawione przez nie wylinki w różnych miejscach:
W dziwnym czarnym murszu wypełniającym rurkę. W innym takim samym miejscu w tej ciemnej masie kłębiły się milimetrowe białe larwy. Tu się nie kłębią, zjedzone pewnikiem.
W glinianych kokonach, prawdopodobnie wolnicy. Po prawej widać wylinkę.
W kokonach murarek - tu wylinki. Ale znalazłam również i larwy - zwiały, zanim zrobiłam zdjęcie.
Spore wylinki w kokonach murarki i wolnicy oznaczają, że larwy wdarły się do kokonu i pożarły żywego lub martwego gospodarza.
Gromadkę larw zamknęłam początkowo w plastikowych pojemniczkach w lodówce i zaczęłam szukać informacji w  internetach. Niestety, jest sporo podobnych larw, więc, straciwszy najsamprzód mnóstwo czasu, dałam za wygraną  i zwróciłam się do Wiedzących (dzięki, avidal!). Wysłałam parę fotek i otrzymałam podpowiedź: raczej Megatominae, ale najlepiej podhoduj te larwy i zobaczysz, co z nich wyrośnie.
Larwy chrząszczy mają 5-9 mm długości.
Przyjęłam hipotezę roboczą, że są to larwy Megatoma undata - jedynego przedstawiciela Megatominae w Polsce. Skorzystałam też z rady i mam teraz w pokoju małą hodowlę Kudłaczy :-). Co jedzą? Poczytałam i w stołówce przygotowałam im następujące dania: pyłek z nektarem, martwe murarki, zamarłe larwy murarki i ich odchody, kokony murarki, larwy Cacoxenus indagator i ich odchody*
Larwy Megatoma undata
Stołówka dla larw chrząszcza. Robią okropny bałagan, przemieszały ze sobą wszystkie "dania".
Apetyt Kudłaczom dopisuje. Najchętniej jedzą pyłek z nektarem - odłożyłam trochę tego "złota" (pozostaje, kiedy pszczoła nie złoży jajeczka lub larwa wcześnie obumrze), wydobywając kokony z rurek. Kiedy żerują, kupka pyłku dosłownie się rusza. Równie chętnie spałaszowały martwą pszczołę, wygryzając całe wnętrze tułowia i odwłoka.

Larwa Megatoma undata

I co? Larwy były wydobywane z rurek od połowy do końca stycznia, 1 lutego 2019 trafiły do "hodowli" i dostały jeść. 
22 lutego zrzuciły skórę pierwsze dwa, a następne 25 i 27 lutego oraz 3 marca. Wszystkie nadal są Kudłaczami i nie wiem, czy i kiedy przeobrażą się w imago.
Larwa Megatoma undata
Świeżutka larwa.

Wylinka Megatoma undata
Wylinki
Pozwoliłam sobie na hipotezę roboczą, ponieważ  w murarkowych rurkach znalazłam dorosłe osobniki Megatoma undata. Chrząszcz jest charakterystyczny: czarny z dwiema falistymi przepaskami na skrzydłach.
Megatoma undata
Megatoma undata. Dorosłe osobniki znalezione wśród kokonów nieznanego mi owada.
Wiele gatunków skórnikowatych znalazło sobie miejsce życia wśród ludzi. Z ochotą pałaszują zapasy w spiżarni, odzież, dywany oraz... zbiory muzealne (skóra, papier, kość, niegdyś żywe eksponaty)** . Stąd wiele ciekawych informacji można znaleźć na stronach oferujących dezynsekcję.
Megatoma natomiast uważana jest za gatunek "dziki"***.
Występuje głównie w starych drzewach, zwłaszcza liściastych — w murszu dziupli, opuszczonych chodnikach larw i komorach poczwarkowych chrząszczy drewno- i próchnożernych, pod odstającą korą, w gniazdach żądłówek. Jest spotykany także w starych budynkach drewnianych, słupach, płotach, mieszkaniach, starych ulach pszczół oraz w gniazdach błonkówek, zamieszkujących w ściankach gliniastych i lessowych. Zimuje zarówno postać dojrzała, jak i stadium larwalne. Larwy żerują na wylinkach larw owadów oraz na martwych owadach****.
Megatoma undata
Czy z moich larw wylęgnie się takie cudo? Zobaczymy. Nie omieszkam Szanownych Czytelników poinformować. A na razie dodam tylko na koniec, że kiedy próbowałam na balkonie focić dorosłe, a był piękny słoneczny dzień, większość z nich... odleciała. Mam nadzieję, że znalazły sobie dobrą kryjówkę.
Megatoma undata

Aktualizacja 24 marca 2019 roku.
Zgodnie z sugestią Ani, zamieszczam film poklatkowy z żerowania Kudłaczy. Rejestracja - dwie klatki na sekundę. Odtwarzanie - 30 klatek na sekundę, w rzeczywistości aż tak szybko się nie ruszają.  Oryginalny film obejmował cały dzień. Skróciłam, bo one prawie cały czas robią jedną rzecz - JEDZĄ :-).
Wykudłaczanie trwa. Wszystkie Kudłacze zrzuciły skórę. Mam już także trzy podwójne wylinki. Odstęp pomiędzy jedną a drugą zmianą skóry wynosi 25 dni.
======================
* Kadej Marcin.  Larva and pupa of Megatoma (s. str.) undata (Linnaeus, 1758) with remarks on biology and economic importance (Coleoptera, Dermestidae). Dostępne w Internecie: https://zookeys.pensoft.net/article/14049/element/2/11/
*** http://www.thewcg.org.uk/dermestidae/0541.htm 
**** http://coleoptera.ksib.pl/kfp.php?taxonid=27098&clkShowPubs=y&l=pl#dettop

8 komentarzy:

  1. I tak z blog o pszczołach rozrastasz się do bloga o różnych interesujących owadach.

    OdpowiedzUsuń
  2. Wszystkie jakoś z pszczołami się łączą. Zawsze miejscem życia, czasami systematyką. Nie spodziewałam się, że to się tak rozwinie, ale cieszę się. Dzisiaj rano zauważyłam, że zrzucił skórę kolejny Kudłacz. Chociaż często do nich zaglądam, nie udaje mi się złapać tego momentu. Może dlatego, że najczęściej znajduję je rano.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może powinnaś zmienić tryb życia na nocny? ;)
      Albo ustawiać jakiś automat do fotografowania metodą poklatkową przez całą dobę.

      Usuń
    2. Genialny pomysł, dziękuję! Zaraz przystępuję do realizacji. Tylko jeszcze muszę zdecydować, którego z 9 Kudłaczy obserwować: tego, który wykudłaczył się jako pierwszy, czy tego, który jeszcze tego nie zrobił? Nie wiem nawet, ilu wykudłaczeń się spodziewać?

      Usuń
    3. Tylu wykudłaczeń, ile jest możliwe.

      Usuń
    4. Fachowiec mówi, że od 5 do 40 :-)

      Usuń
  3. Imponujące! Jesteś niesamowita!

    OdpowiedzUsuń
  4. Dziękuję, motywujesz mnie :-)

    OdpowiedzUsuń